Η αμφιφυλοφιλία είναι ένας σεξουαλικός προσανατολισμός που αναφέρεται στην αισθησιακή, ρομαντική ή και σεξουαλική έλξη ατόμων προς άτομα τόσο του ιδίου όσο και του αντίθετου φύλου.
Οι περισσότεροι αμφιφυλόφιλοι δεν έλκονται εξίσου από γυναίκες κι άνδρες και στη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου μπορεί να νιώθουν μεγαλύτερη έλξη για το ένα μόνο φύλο. Όμως, μερικοί αμφιφυλόφιλοι παραμένουν σταθεροί στο επίπεδο της έλξης τους κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής τους.
Κατά τη δεκαετία του `50, ο Alfred Kinsey επινόησε μια κλίμακα στην προσπάθειά του να προσμετρήσει τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Οι 7 σκάλες της κλίμακας έχουν μια διαβάθμιση από το 0 (απόλυτα ετεροφυλόφιλοι) έως το 6 (απόλυτα ομοφυλόφιλοι). Οι αμφιφυλόφιλοι καλύπτουν τις σκάλες της κλίμακας (1-5) που εκτείνονται από «κυρίως ετεροφυλόφιλοι, μόνο περιστασιακά ομοφυλόφιλοι» (1) έως «κυρίως ομοφυλόφιλοι, μόνο περιστασιακά ετεροφυλόφιλοι» (5). Στο μέσον της κλίμακας (3) βρίσκονται όσοι/ες είναι «εξίσου ετεροφυλόφιλοι και ομοφυλόφιλοι».
Το 1986, το Ινστιτούτο Kinsey ανέθεσε σε 50 ερευνητές διαφόρων ειδικοτήτων την αξιολόγηση της κλίμακας. Οι ερευνητές αυτοί συμφώνησαν στο ότι η κλίμακα του Kinsey, παρ’ όλο που είναι ακόμη πολύ χρήσιμη, υποτιμά την αξία της αγάπης, του σεξουαλικού γοήτρου, της φαντασίας και της αυτο-αξιολόγησης του ατόμου, γιατί δεν θέτει με βάση τέτοια χαρακτηριστικά τα άτομα σε διαφορετικές βαθμίδες της κλίμακας.
Οι αμφισεξουαλικοί άνθρωποι δεν είναι απαραίτητο να έλκονται εξίσου και από τα δύο φύλα. Λόγω του ότι η αμφιφυλοφιλία είναι συχνά μια αμφιλεγόμενη κατάσταση μεταξύ της ομοφυλοφιλίας και της ετεροφυλοφιλίας, εκείνοι που αυτο-αξιολογούνται ή αναγνωρίζονται ως αμφισεξουαλικοί συγκροτούν μια ετερογενή ομάδα.
Κάποιοι πιστεύουν ότι η αμφιφυλοφιλία είναι ένας ευδιάκριτος σεξουαλικός προσανατολισμός μεταξύ της ετεροφυλοφιλίας και της ομοφυλοφιλίας, με μια ξεκάθαρη έλξη προς άνδρες και γυναίκες.
Άλλοι θεωρούν ότι η αμφιφυλοφιλία είναι πιο περίπλοκη. Μερικοί άνθρωποι που θεωρούνται από τους άλλους αμφιφυλόφιλοι, στη βάση της σεξουαλικής τους συμπεριφοράς, αυτο-χαρακτηρίζονται κυρίως ως ομοφυλόφιλοι. Από την άλλη πλευρά, ετεροφυλόφιλοι που αναπτύσσουν ευκαιριακά ομοερωτική συμπεριφορά θα μπορούσαν να θεωρηθούν αμφιφυλόφιλοι, αλλά ίσως οι ίδιοι δεν δέχονται την ανάλογη ταυτότητα. Για κάποιους που πιστεύουν ότι η σεξουαλικότητα είναι μια ευδιάκριτα οριζόμενη πλευρά του χαρακτήρα, αυτή η αμφιλεγόμενη κατάσταση θεωρείται προβληματική.
Μερικοί αμφιφυλόφιλοι κάνουν διάκριση μεταξύ κοινωνικού και βιολογικού φύλου. Το κοινωνικό φύλο ορίζεται ως κοινωνική ή ψυχολογική κατηγορία, που χαρακτηρίζεται από κοινές πρακτικές ανδρών και γυναικών. Το βιολογικό φύλο ορίζεται ως η βιολογική διαφορά μεταξύ αρσενικών και θηλυκών όντων, που προηγείται της οποιασδήποτε κοινωνικής κατάστασης. Υπάρχουν αμφιφυλόφιλοι που νιώθουν έλξη για διάφορα κοινωνικά φύλα αλλά μόνο για ένα βιολογικό φύλο.
Η αμφιφυλοφιλία συχνά παρανοείται ως είδος μοιχείας ή πολυγαμίας και μια διάσημη παρανόηση είναι ότι οι αμφιφυλόφιλοι έχουν πάντα σχέσεις με γυναίκες κι άνδρες ταυτόχρονα. Αντίθετα, τα άτομα που έλκονται από άνδρες και γυναίκες, όπως και οι άνθρωποι κάθε είδους προσανατολισμού, μπορεί να βιώνουν μεγάλη ποικιλία σεξουαλικών συνηθειών, όπως μακροχρόνια μονογαμία, συνεχόμενη μονογαμία, πολυγαμία, περιστασιακή σεξουαλική δραστηριότητα με ατομικούς συντρόφους, περιστασιακή ομαδική σεξουαλική δραστηριότητα και αγαμία. Για όσους έχουν περισσότερους από έναν σεξουαλικούς συντρόφους, ίσως να είναι ή να μην είναι όλοι του ίδιου φύλου.
Ο όρος «αμφιφυλόφιλος» χρησιμοποιήθηκε αρχικά τον 19ο αιώνα για τους ερμαφρόδιτους. Από το 1914 άρχισε να χρησιμοποιείται στο πλαίσιο του σεξουαλικού προσανατολισμού.
Μερικοί αμφιφυλόφιλοι αλλά και ερευνητές δεν ικανοποιούνται από τον όρο αυτό και έχουν αναπτύξει μια ποικιλία εναλλακτικών όρων για να περιγράψουν πλευρές και είδη της σεξουαλικότητας.
Με τον όρο αμφιφυλοφοβία εννοούμε τον φόβο ή την καταδίκη της αμφιφυλοφιλίας, που συνήθως βασίζεται στην πίστη ότι μόνο η ετεροφυλοφιλία και η ομοφυλοφιλία είναι αληθινοί προσανατολισμοί και αποδεκτοί τρόποι ζωής. Οι αμφιφυλόφιλοι μπορεί να γίνονται στόχος ομοφυλοφοβικών αντιδράσεων απ’ όσους αποδέχονται μόνο την ετεροφυλοφιλία. Επίσης, μπορεί να γίνουν στόχος και της ετεροφυλοφοβίας ή της διακριτικής μεταχείρισης κάποιων ομοφυλόφιλων.
Ο Sigmund Freud θεωρούσε ότι κάθε άνθρωπος έχει την ικανότητα να γίνει αμφισεξουαλικός κάποια στιγμή στη ζωή του/ης.
Οι μελέτες του Alfred Kinsey κατέδειξαν ότι η πλειονότητα των ανθρώπων εμφανίζονται να είναι αμφιφυλόφιλοι. Οι περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν ένα φύλο αλλά κάποιες φορές εκδηλώνουν έλξη και προς το άλλο φύλο. Νεώτερες έρευνες αμφισβητούν την ύπαρξη της αμφιφυλοφιλίας αλλά δεν θεωρούνται και ιδιαίτερα βάσιμες.
Παρά τις συνηθέστερες παρανοήσεις, αμφιφυλοφιλία δεν σημαίνει ότι κάποιο άτομο πρέπει να έλκεται εξίσου και από τα δύο φύλα. Στην πραγματικότητα, άνθρωποι που έχουν μια ευδιάκριτη αλλά όχι αποκλειστική προτίμηση για το ένα φύλο σε σχέση με το άλλο, μπορούν και συχνά αυτο-χαρακτηρίζονται ως αμφισεξουαλικοί.
Σύμφωνα με την ιστορία, σε παγκόσμιο επίπεδο, υπήρχαν πολιτισμοί στους οποίους η αμφιφυλοφιλία ήταν συνηθισμένη και πραγματικά αποδεκτή κι αναμενόμενη. Ιστορικά, η αμφιφυλοφιλία ήταν γενικά απαλλαγμένη απ’ το κοινωνικό στίγμα της ομοφυλοφιλίας, όταν και όπου θεωρείτο νορμάλ η αμφιφυλόφιλη συμπεριφορά.
Όσον αφορά την γυναικεία αμφιφυλοφιλία, η διερεύνησή της καθίσταται ιδιαίτερα προβληματική λόγω του ότι οι γυναίκες βρίσκονταν ανέκαθεν κάτω από την κυριαρχία των ανδρών στις περισσότερες κοινωνίες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, τόσο την περιορισμένη ανεξαρτησία και ελευθερία κίνησης κι έκφρασής τους όσο και την έλλειψη γραπτών κειμηλίων από την πλευρά τους.
Στις αρχαίες ιστορικές κοινωνίες που οι γυναίκες απολάμβαναν μεγαλύτερες ελευθερίες και συγκεκριμένα στη Λέσβο και στη Σπάρτη, η γυναικεία αμφιφυλοφιλία ήταν επίσης αποδεκτή κι αναμενόμενη.
Σύμφωνα με τον Paul Cartlegde, συγγραφέα του βιβλίου «Οι Σπαρτιάτες», πιθανότατα να ίσχυε ο θεσμός της παιδεραστίας και για τις γυναίκες και τα κορίτσια της Σπάρτης, όπως ίσχυε για τους άνδρες και τα αγόρια. Ο θεσμός αυτός ίσχυε παράλληλα με τον θεσμό του γάμου μεταξύ ετερόφυλων με σκοπό την αναπαραγωγή.
Η Marion Giebel, συγγραφέας του βιβλίου «Σαπφώ», εικάζει ότι στην αρχαία Λέσβο επίσης ίσχυε ο θεσμός της παιδεραστίας για τις γυναίκες και τις νεαρές κοπέλες. Πάντως, το έργο και ο βίος της Σαπφώς, μας μαρτυρούν τόσο την ελεύθερη έκφραση της γυναικείας ομοερωτικής δραστηριότητας όσο και την ισχύ του θεσμού του γάμου και της τεκνοποίησης.
Λόγω του ότι κάποιοι αμφιφυλόφιλοι δεν νιώθουν ότι ανήκουν είτε στον gay είτε στον ετεροφυλόφιλο κόσμο και λόγω του ότι έχουν μια τάση να είναι «αόρατοι» στη δημόσια σφαίρα, μερικοί αμφιφυλόφιλοι έχουν δημιουργήσει τις δικές τους κοινότητες, την δική τους κουλτούρα και το δικό τους κίνημα. Όμως, επειδή η αμφιφυλοφιλία μπορεί να πέσει οπουδήποτε μεταξύ των δύο ακραίων τάσεων (ετεροφυλοφιλία και ομοφυλοφιλία), κάποιοι που χαρακτηρίζονται ως αμφιφυλόφιλοι συνασπίζονται είτε στην ομοφυλόφιλη είτε στην ετεροφυλόφιλη κοινότητα. Κάποιοι άλλοι αμφιφυλόφιλοι αντιλαμβάνονται αυτό τον συνασπισμό περισσότερο ως επιβεβλημένο παρά ως θεληματικό. Οι αμφιφυλόφιλοι μπορεί να αντιμετωπίσουν εξοβελισμό τόσο από την gay όσο κι από την straight κοινότητα, αν εξωτερικευτούν.
Κάποιοι ψυχολόγοι θεωρούν ότι οι αμφισεξουαλικοί τείνουν να εσωτερικεύουν τις κοινωνικές τάσεις για την επιλογή των συντρόφων τους. Αυτές οι κοινωνικές τάσεις και πιέσεις μπορεί να επηρεάσουν την ψυχολογική τους κατάσταση. Έτσι, έχουν αναπτυχθεί ειδικές θεραπευτικές μέθοδοι για αμφιφυλόφιλους, που αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα.
Το πιο συνηθισμένο σύμβολο της αμφιφυλόφιλης ταυτότητας είναι η αμφιφυλόφιλη σημαία περηφάνιας, που έχει μια σκούρα ροζ ρίγα στην κορυφή για την ομοφυλοφιλία, μια μπλε στη βάση για την ετεροφυλοφιλία και μια μοβ (μίξη του ροζ και του μπλε) στο μέσον για να συμβολίζει την αμφιφυλοφιλία.
Ένα άλλο σύμβολο της αμφιφυλόφιλης ταυτότητας είναι τα δυο τρίγωνα σε χρώμα ροζ και μπλε διαμορφώνοντας το μοβ χρώμα εκεί που διασταυρώνονται. Όμως, επειδή πολλοί ομοφυλόφιλοι κι αμφισεξουαλικοί έχουν πρόβλημα με τη χρήση του ροζ τριγώνου λόγω του χιτλερικού συμβολισμού, επινοήθηκε ένα σύμβολο διπλού φεγγαριού για την αποφυγή της χρήσης των τριγώνων. Το σύμβολο αυτό παραπέμπει στο ότι οι αμφιφυλόφιλοι είναι ανοικτοί και στα δύο φύλα και συχνά εμφανίζεται στα χρώματα του ουράνιου τόξου δηλώνοντας ότι οι αμφιφυλόφιλοι ανήκουν στην gay κοινότητα. Όμως, μπορεί να εμφανιστεί και στα χρώματα ροζ – μοβ – μπλε και είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στη Γερμανία και στις γειτονικές της χώρες.
Η αμφιφυλοφιλία εμφανίζεται σε όλα σχεδόν τα είδη της ανθρώπινης κουλτούρας. Στη λογοτεχνία, στον κινηματογράφο, στο διαδίκτυο, σε τηλεοπτικές σειρές, σε τραγούδια, σε μελέτες και ιστορικές αναφορές.
Επίσης, είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη και σε διάφορα είδη ζώων.
Πηγές:
Bisexuality – From Wikipedia, the free encyclopedia
Σαπφώ - Marion Giebel, Εκδόσεις Πλέθρον
Οι Σπαρτιάτες - Paul Cartlegde, Εκδόσεις Λιβάνη
Gay! Γιατί; - Μαριάννα Λαγουμίδου, Εκδόσεις Γρηγόρη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου