Ευτυχία δεν είναι το χρήµα - Οικονομία

Ευτυχία δεν είναι το χρήµα - Οικονομία

Ευτυχία δεν είναι το χρήµα
Μόνο το εισόδηµα δεν µας κάνει χαρούµενους, λέει ο καθηγητής Ρ. Λέιαρντ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Μαρία Βασιλείου
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

Προτεραιότητα των κυβερνήσεων θα πρέπει να είναι η ευτυχία των ανθρώπων και όχι µόνο η οικονοµική ανάπτυξη. Αλλωστε, η άνοδος του εισοδήµατος δεν εξασφαλίζει µεγαλύτερη κοινωνική ευηµερία.

Την άποψη αυτή εξέφρασε ο καθηγητήςτουLondon School of Economics λόρδος Ρίτσαρντ Λέιαρντ, οοποίοςβρέθηκε τηνπερασµένηεβδοµάδα στην Αθήνα προσκεκληµένοςτης Eurobankκαι τουΟµίλου Σκέψης Economia Business Tank. Ο βρετανός οικονοµολόγος, πουασχολείται εκτενώς τα τελευταία χρόνια µε τη νέα επιστήµη της«ευτυχίας» και πιοσυγκεκριµένα «τα οικονοµικά της ευτυχίας», πιστεύει ότι η παγκόσµια κοινωνία χρειάζεται νααναθεωρήσειτις προτεραιότητές της, θέτοντας ως στόχο την ενίσχυση τηςευηµερίας.

Ανάλογη είναι η άποψή του για την Ελλάδα, την οποία εξέφρασε στα «ΝΕΑ» µετά το πέρας της οµιλίας του στο Ιδρυµα Λάτση µε παριστάµενους έλληνες ακαδηµαϊκούς, επιχειρηµατίες, πολιτικούς. «Αν και ως χώρα διανύετεµια δύσκοληπερίοδο, δεν θα ήταν λάθος να τεθούν σήµερα συγκεκριµένοι στόχοι για την επίτευξη, µακροπρόθεσµα, µιας καλύτερης και πιο ευτυχισµένης κοινωνίας επιδιώκοντας µεγαλύτερη σταθερότητα και ασφάλεια. Προφανώς αυτή την εποχή, λόγω των οικονοµικών προβληµάτων, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν τέτοιοι στόχοι, αλλά είναι µια καλή ευκαιρία να τεθούν σε µακροπρόθεσµο ορίζοντα». Η ατζέντα της ευτυχίας
Τα «οικονοµικά της ευτυχίας», η νέα οπτική της οικονοµικής επιστήµης που φέρνει στο επίκεντρο της δηµόσιαςπολιτικήςτην επίτευξη κοινωνικής ευηµερίας – µε την ευρύτερη έννοια –, αποτελούν ένα ζήτηµα που βρίσκεται τελευταία στο προσκήνιο µε κυριότερο παράδειγµα τη ΜεγάληΒρετανία.

Οπως εξήγησε τηβραδιά εκείνη ο κ.Λέιαρντ, ηατζέντα της ευτυχίας έχει ενταχθεί στην πολιτική τουβρετανούΠρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάµερον, ο οποίος έχει µάλιστα υποστηρίξει ότι στόχος µιας χώρας θα πρέπει να είναι η µέτρηση της Ακαθάριστης Εθνικής Ευηµερίας και όχιτου Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ).

Εξάλλου, η βρετανική κυβέρνηση προχωρά στη διεξαγωγή ερευνών προκειµένου να καθορίσει την ατζέντα κατάλληλων πολιτικών για τη βελτίωση της δηµόσιας ευτυχίας. Οιέρευνες,οι οποίες θα ολοκληρωθούν το καλοκαίρι του 2012, επικεντρώνονται σε τοπικό επίπεδο και πραγµατοποιούνται ανά 500.000

άτοµα.

Σε τοπικό επίπεδο
Αλλωστε, η προαγωγή της δηµόσιας ευτυχίας µπορεί να γίνει κυρίως σε τοπικό επίπεδο, υποστηρίζει ο βρετανός οικονοµολόγος, ο οποίος ξεκίνησε να διδάσκει στο LSE το 1964. Για τον λόγο αυτόν πιστεύει ότι οι πολιτικές της ευτυχίας δεν µπορούν να αποτελέσουν αντικείµενο µιας ευρωπαϊκής κοινής πολιτικής, αλλά αποτελούν υπόθεση των κρατών - µελών. Θεωρεί, πάντως, ότι ολοένα και περισσότερες κυβερνήσεις είναι διατεθειµένες να ασχοληθούν µε το ζήτηµα. Στη Γαλλία ο πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί έχει δηµιουργήσει µια επιτροπή, που αποτελείται και από νοµπελίστες, για να εξετάσουν το ζήτηµα της προόδου σε ευρύτερες – και όχι µόνο οικονοµικές – διαστάσεις.

Το ζήτηµα έχειτεθεί σε µελέτες και συνόδους του ΟΟΣΑαλλά και στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ σε δηµοσκόπηση που έγινε στη Μεγάλη Βρετανία πριν από πέντε χρόνια το 80% τωνερωτηθέντων απάντησε θετικά στην ερώτηση «αν θα πρέπει να είναι πρωταρχικός στόχος µιας κυβέρνησης η προαγωγή της ευτυχίας των πολιτών και όχι η επίτευξη µεγαλύτερου πλούτου».

Μόλις 13% απάντησε «όχι». Αλλά και ο έλληνας Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου σε πρόσφατο Υπουργικό Συµβούλιο αναφέρθηκε στη σηµασία της εγχώριας ευτυχίας πέρα από την οικονοµική ανάπτυξη.

«Κάτι έχει πάει στραβά»
Κατά τον κ. Λέιαρντ, η κοινωνία είναι καλύτερη όταν οι περισσότεροι άνθρωποι είναι ευτυχείς και είναι λιγότεροι οι δυστυχείς. Οµως, βάσει ερευνών, το ποσοστό των ανθρώπων που δηλώνουν ευτυχείς έχει µειωθεί σηµαντικά τα τελευταία χρόνια. Πριν από 40 χρόνια 60% των ανθρώπων σε ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία είχαν εµπιστοσύνη στους συνανθρώπους τους. Πρόκειται για µια παράµετρο που θεωρείται σηµαντική για το επίπεδο της δηµόσιας ευτυχίας. Σήµερα το ποσοστό αυτό έχει πέσει στο 30%. «Κάτι έχει πάει στραβά», είπε στα «ΝΕΑ» ο βρετανός οικονοµολόγος.

«Ενα βασικό πρόβληµα είναι η ανάπτυξη του ατοµικισµού. Πολλοί επικεντρώθηκαν στο προσωπικό τους συµφέρον». Αντίθετα, σε ορισµένες ευρωπαϊκές χώρες καταγράφεται αύξηση της ευτυχίας, ενώ στην Ελλάδα δεν υπάρχει βελτίωση στη δηµόσια ευτυχία, ενώ µικρό ποσοστό – γύρω στο 25% – έχει εµπιστοσύνη στους συνανθρώπους του.

ΡΙΤΣΑΡΝΤ ΛΕΪΑΡΝΤ
Ο βρετανός οικονοµολόγος πιστεύει ότι η παγκόσµια κοινωνία πρέπει να στοχεύσει στην ενίσχυση της ευηµερίας

«Ενισχύστε τη δηµόσια ευηµερία»


ΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ που έθεσε ο κ. Λέιγαρντ είναι κρίσιµα για τη χώρα µας την εποχή αυτή. Η ψυχολογία των ανθρώπων, είπε ο βρετανός λόρδος, επηρεάζεται ανάλογα µε την πορεία του οικονοµικού κύκλου. Σε περιόδους ύφεσης η ψυχολογία είναι αρνητική. Οµως η αύξηση εισοδήµατος δεν εξασφαλίζει απαραίτητα την ευτυχία.

Μάλιστα, όπως έχουν δείξει έρευνες, η εισοδηµατική άνοδος κάνει τους ανθρώπους πιο ευτυχισµένους όταν γίνονται πιο πλούσιοι συγκριτικά µε ά λλους.Οταν όµως όλοι γίνονται πλουσιότεροι, τότε δεν αισθάνονται πιο ευτυχισµένοι. Πάντως, κατά τον βρετανό οικονοµολόγο υπάρχουν ήδη πολιτικές που αποσκοπούν στην ανάδειξη της δηµόσιας ευηµερίας και όχι µόνο στην οικονοµική πρόοδο.