 |
| πλανερός δαίμων |
Ο πέμπτος Στοχασμός καλύπτει τρία κυρίως θέματα:
- την ουσία της ύλης,
- το οντολογικό επιχείρημα για την ύπαρξη του Θεού17
- και αυτό που μας ενδιαφέρει στην παρούσα περίπτωση, το δρόμο προς την τέλεια γνώση.
Στην αρχή ο Καρτέσιος αναφέρει ότι
το πιο πιεστικό καθήκον είναι να ξεφύγει από τις αμφιβολίες που ένιωσε πριν από λίγες μέρες, και να δει ποιο βαθμό βεβαιότητας μπορεί να πετύχει κανείς σε σχέση με τα υλικά πράγματα18.
Τούτο τον στόχο αγγίζει στον έκτο Στοχασμό με το επιχείρημα του για την ύπαρξη σωμάτων εξωτερικών ως προς τον νου19.
Ο φιλόσοφος επιμένει ότι
η σαφής και διακριτή ιδέα μας για κάποιο σώμα είναι εκείνη ενός εκτατού πράγματος, που κατέχει τις ιδιότητες του μεγέθους, της μορφής, και της κίνησης.Γενικά οι διαυγείς και διακριτές ιδέες μάς παρέχουν βέβαιη γνώση των ουσιών των πραγμάτων και της πιθανότητας της ύπαρξής τους.
Κατόπιν ολοκληρώνει τον πέμπτο Στοχασμό αναφέροντας εμφατικά πως η βεβαιότητα του υπόλοιπου της γνώσης του εξαρτάται από τη βεβαιότητά του για την ύπαρξη του θεού20.
Απαντώντας στην στρατηγική κυρίως που εφάρμοσε για να εγγυηθεί τη βεβαιότητα της γνώσης μας, αρκετοί από τους πρώτους επικριτές του θεώρησαν ότι
ο συλλογισμός του υπονομευόταν από έναν φαύλο κύκλο.
Προκειμένου να αποδείξουμε την αλήθεια της ύπαρξης του Θεού, χρειάζεται να υποθέσουμε ότι ορισμένες από τις διαυγείς και διακριτές ιδέες μας είναι αληθείς. Αλλά τούτη η υπόθεση δικαιολογείται μόνον αν υποθέσουμε ότι ο θεός υπάρχει και δεν είναι πλανερός δαίμων21.
- η σαφής και διακριτή ιδέα μας για κάποιο σώμα
- είναι εκείνη ενός εκτατού πράγματος,
- που κατέχει τις ιδιότητες του μεγέθους, της μορφής, και της κίνησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου