ΤΕΤΆΡΤΗ, 9 ΙΟΥΝΊΟΥ 2010
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
(NARRATIVE PSYCHOLOGY)Εισηγήτρια : Σκούφου Μαρία
Σύντομη ιστορική αναδρομή
-Μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο στο πεδίο της ψυχολογίας κυριαρχούσε ο συμπεριφορισμός και ο θετικισμός. Υπό την επίδραση της πρώτης γνωσιακής επανάστασης που πραγματοποιήθηκε την μεταπολεμική περίοδο η προσοχή των ψυχολόγων στράφηκε στη μελέτη των γνωστικών διαδικασιών. Υπό την επίδραση της Ψυχολογίας της δεύτερης γνωσιακής επανάστασης που έγινε στη δεκαετίας του 1970 το ενδιαφέρον στράθηκε στη μελέτη των αφηγήσεων।
Και στις δυο γνωσιακές επαναστάσεις πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτισε ο ब्रूनर
O Jerome Bruner με άλλους συναδέλφους του το ενδιαφέρον στράφηκε στο συναίσθημα, στον άνθρωπο, στην ουσία των εννοιών, στο βάθος των πραγμάτων ,στην έννοια του νοήματος.
- Κύρια ήταν η επίδραση της ερμηνευτικής προσέγγισης.Η ερμηνευτική, σε πλήρη αντίθεση με τον θετικισμό, έφερε στο φως ένα νέο επίπεδο ανάλυσης. Δίνει βάση στο υποκειμενικό νόημα που έχει κάθε πράξη, στην κατανόηση των πράξεων και έδωσε ώθηση στην εφαρμογή μεθόδων των ανθρωπιστικών επιστημών. Η ερμηνευτική κλόνισε τη βεβαιότητα για τη σταθερότητα και τη μοναδικότητα για την έννοια του νοήματος, άρχισε η πολυμορφία ερμηνευτικών προσεγγίσεων.
-H επιστήμη της Ψυχολογίας και η Λογοτεχνία έχουν κοινές ρίζες, όσο διαφορετικοί κι να είναι οι καρποί τους(Bruner). Κι αυτό γιατί η αφήγηση έχει πολλές ψυχολογικές ιδιότητες. Έχει λεχθεί ότι ο ίδιος ο εαυτός είναι μια αφηγηματική κατασκευή.
- Ουσιαστικά ο κλάδος της Αφηγηματικής Ψυχολογίας άρχισε να οικοδομείται απο τη δεκαετία του 1970। Είναι σαφώς, αρκετά νέος.
Αφήγηση και Ψυχολογία
- Αναδημιουργούμε συνεχώς αφηγηματικά μέσα κι έξω τον εαυτό μας, δημιουργούμε πολλούς εαυτούς, μέσω της αφήγησης εκφραζόμαστε ,συνειδητοποιούμε καλύτερα ποιοι είμαστε, συμβιβαζόμαστε με τα γεγονότα, παίζει ρόλο ο τρόπος αφήγησης μας καθώς δείχνει πολλά για τον ψυχισμό μας και τέλος, ποτέ δεν είμαστε ίδιοι. Κάθε δευτερόλεπτο που περνάει η παραμικρή εμπειρία μας αλλάζει, μας διαμορφώνει και επομένως η αφήγηση και η προσέγγιση μας στο θέμα αλλάζει συνεχώς. Είναι αρκετά ενδιαφέρον αν σκεφτούμε ότι κάθε φορά που αφηγούμαστε μία ιστορία ή ένα γεγονός, κάνουμε μία ενδοσκόπηση σε διαφορετικό κομμάτι.
Αφηγηματική θεραπεία (narrative therapy)
- Ιδρυτές : Michael White (Αυστραλία), David Epston(Νέα Ζηλανδία) /τέλη δεκαετίας ‘80
-Μέθοδος: επαναφήγηση με βάση εναλλακτικές και προτιμώμενες ιστορίες ταυτότητας και τόπου ζωής.
- Εργαλείο είναι η απλή και όχι επιστημονική γλώσσα και προετοιμάζει το μέλλον του θεραπευόμενου με πιθανές ερωτήσεις που κατασκευάζουν το επιθυμητό γι αυτόν μέλλον
-Η σχέση μεταξύ θεραπευτή- θεραπευόμενου είναι ζεστή, αισιόδοξη, στενή και όχι ψυχρή, τυπική ή στυγνή, οι ρόλοι έχουν ίση αξία.
-Οι τεχνικές της θεραπείας βασίζονται στη διαδικασία αφήγησης μιας ιστορίας στον θεραπευόμενο και να ακολουθήσει συζήτηση πάνω σε αυτήν ή σε ιστορία που αφηγείται ο ίδιος ο θεραπευόμενος
Τεχνικές Θεραπείας-εξωτερική συζήτηση (όπου συζητιέται το πρόβλημα καθαυτό, με αντικειμενική γνώμη του θεραπευόμενου και δεν υπονοείται ότι υπάρχει και στο πρόσωπο του θεραπευόμενου
- συζήτηση επανασυγγραφής της ιστορίας (όπου γίνεται με στόχο την προσωπική ενδυνάμωση του θεραπευόμενου και βελτίωση της αυτό- εικόνας του
- οι πρακτικές με εξωτερικούς μάρτυρες όπου συνοδεύονται με αφήγηση της ζωής του θεραπευόμενου με χρήση ακροατήριου
- η συζήτηση επανενσωμάτωσης στη μνήμη όπου περιλαμβάνονται στην αφήγηση μας όσοι συμμετείχαν σε κάτι που να αξίζει, σε κάτι θετικό ή σε όσους μας τροφοδοτούν θετικά και έχουμε καλές εμπειρίες μαζί τους.
- η τεχνική του δέντρου της ζωής όπου χρησιμοποιείται σε ευάλωτα ή ψυχικά τραυματισμένα παιδιά και τους δείχνει αισιόδοξες προοπτικές για τη ζωή στο μέλλον.
(NARRATIVE PSYCHOLOGY)Εισηγήτρια : Σκούφου Μαρία
Σύντομη ιστορική αναδρομή
-Μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο στο πεδίο της ψυχολογίας κυριαρχούσε ο συμπεριφορισμός και ο θετικισμός. Υπό την επίδραση της πρώτης γνωσιακής επανάστασης που πραγματοποιήθηκε την μεταπολεμική περίοδο η προσοχή των ψυχολόγων στράφηκε στη μελέτη των γνωστικών διαδικασιών. Υπό την επίδραση της Ψυχολογίας της δεύτερης γνωσιακής επανάστασης που έγινε στη δεκαετίας του 1970 το ενδιαφέρον στράθηκε στη μελέτη των αφηγήσεων।
Και στις δυο γνωσιακές επαναστάσεις πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτισε ο ब्रूनर
O Jerome Bruner με άλλους συναδέλφους του το ενδιαφέρον στράφηκε στο συναίσθημα, στον άνθρωπο, στην ουσία των εννοιών, στο βάθος των πραγμάτων ,στην έννοια του νοήματος.
- Κύρια ήταν η επίδραση της ερμηνευτικής προσέγγισης.Η ερμηνευτική, σε πλήρη αντίθεση με τον θετικισμό, έφερε στο φως ένα νέο επίπεδο ανάλυσης. Δίνει βάση στο υποκειμενικό νόημα που έχει κάθε πράξη, στην κατανόηση των πράξεων και έδωσε ώθηση στην εφαρμογή μεθόδων των ανθρωπιστικών επιστημών. Η ερμηνευτική κλόνισε τη βεβαιότητα για τη σταθερότητα και τη μοναδικότητα για την έννοια του νοήματος, άρχισε η πολυμορφία ερμηνευτικών προσεγγίσεων.
-H επιστήμη της Ψυχολογίας και η Λογοτεχνία έχουν κοινές ρίζες, όσο διαφορετικοί κι να είναι οι καρποί τους(Bruner). Κι αυτό γιατί η αφήγηση έχει πολλές ψυχολογικές ιδιότητες. Έχει λεχθεί ότι ο ίδιος ο εαυτός είναι μια αφηγηματική κατασκευή.
- Ουσιαστικά ο κλάδος της Αφηγηματικής Ψυχολογίας άρχισε να οικοδομείται απο τη δεκαετία του 1970। Είναι σαφώς, αρκετά νέος.
Αφήγηση και Ψυχολογία
- Αναδημιουργούμε συνεχώς αφηγηματικά μέσα κι έξω τον εαυτό μας, δημιουργούμε πολλούς εαυτούς, μέσω της αφήγησης εκφραζόμαστε ,συνειδητοποιούμε καλύτερα ποιοι είμαστε, συμβιβαζόμαστε με τα γεγονότα, παίζει ρόλο ο τρόπος αφήγησης μας καθώς δείχνει πολλά για τον ψυχισμό μας και τέλος, ποτέ δεν είμαστε ίδιοι. Κάθε δευτερόλεπτο που περνάει η παραμικρή εμπειρία μας αλλάζει, μας διαμορφώνει και επομένως η αφήγηση και η προσέγγιση μας στο θέμα αλλάζει συνεχώς. Είναι αρκετά ενδιαφέρον αν σκεφτούμε ότι κάθε φορά που αφηγούμαστε μία ιστορία ή ένα γεγονός, κάνουμε μία ενδοσκόπηση σε διαφορετικό κομμάτι.
Αφηγηματική θεραπεία (narrative therapy)
- Ιδρυτές : Michael White (Αυστραλία), David Epston(Νέα Ζηλανδία) /τέλη δεκαετίας ‘80
-Μέθοδος: επαναφήγηση με βάση εναλλακτικές και προτιμώμενες ιστορίες ταυτότητας και τόπου ζωής.
- Εργαλείο είναι η απλή και όχι επιστημονική γλώσσα και προετοιμάζει το μέλλον του θεραπευόμενου με πιθανές ερωτήσεις που κατασκευάζουν το επιθυμητό γι αυτόν μέλλον
-Η σχέση μεταξύ θεραπευτή- θεραπευόμενου είναι ζεστή, αισιόδοξη, στενή και όχι ψυχρή, τυπική ή στυγνή, οι ρόλοι έχουν ίση αξία.
-Οι τεχνικές της θεραπείας βασίζονται στη διαδικασία αφήγησης μιας ιστορίας στον θεραπευόμενο και να ακολουθήσει συζήτηση πάνω σε αυτήν ή σε ιστορία που αφηγείται ο ίδιος ο θεραπευόμενος
Τεχνικές Θεραπείας-εξωτερική συζήτηση (όπου συζητιέται το πρόβλημα καθαυτό, με αντικειμενική γνώμη του θεραπευόμενου και δεν υπονοείται ότι υπάρχει και στο πρόσωπο του θεραπευόμενου
- συζήτηση επανασυγγραφής της ιστορίας (όπου γίνεται με στόχο την προσωπική ενδυνάμωση του θεραπευόμενου και βελτίωση της αυτό- εικόνας του
- οι πρακτικές με εξωτερικούς μάρτυρες όπου συνοδεύονται με αφήγηση της ζωής του θεραπευόμενου με χρήση ακροατήριου
- η συζήτηση επανενσωμάτωσης στη μνήμη όπου περιλαμβάνονται στην αφήγηση μας όσοι συμμετείχαν σε κάτι που να αξίζει, σε κάτι θετικό ή σε όσους μας τροφοδοτούν θετικά και έχουμε καλές εμπειρίες μαζί τους.
- η τεχνική του δέντρου της ζωής όπου χρησιμοποιείται σε ευάλωτα ή ψυχικά τραυματισμένα παιδιά και τους δείχνει αισιόδοξες προοπτικές για τη ζωή στο μέλλον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου